Indian environmentalist Tulsi Gowda | पद्मश्री तुळशी गौडा
पर्यावरणवादी पद्मश्री तुळशी गौडा
आपल्या देशामध्ये असे अनेक लोक आहेत जे कोणताही स्वार्थ न बाळगता आपल्या देशाची सेवा करत आहे. देशाची सेवा, समाजाची सेवा करण्यासाठी ते पूर्णपणे आपल्या आयुष्य झोकून देत असतात. हे काम करत असताना ते कोणतेही प्रसिद्धीची अपेक्षा ठेवत नसतात. अशा देशभक्त व्यक्तींना भारत सरकार सर्वोच्च पुरस्कार देऊन सन्मानित करतात. अशाच व्यक्ती मध्ये एक नाव येतं ते म्हणजे " तुळशी गौडा ". कोण आहे तुळशी गौडा ? सोशल मीडियावर एक फोटो जोरदार व्हायरल होत आहे. पायात चप्पल नाही, अनवाणी पायाने पंतप्रधान यांना नमस्कार करताना , भारताचा सर्वोच्च पुरस्कार या पैकी एक पद्मश्री पुरस्कार स्वीकारताना अशा अनेक प्रकारे तुळशी गौडा यांचा फोटो सोशल मीडियावर शेअर केला जात आहे. चला आज जाणून घेऊ त्यांच्याविषयी , त्यांच्या समाज कार्य विषयी ?
 |
| पद्मश्री तुळशी गौडा |
कोण आहे तुळशी गौडा ?
उत्तराखंड राज्यातील, अंकोला तालुक्यातील
होनाली या गावात तुळशी गौडा यांचा जन्म 1944 साली झाला. आज सारा देश त्यांना " जंगलाचा विश्वकोश "(इनसायकलोपिडीआ ऑफ द फॉरेस्ट)"encyclopedia of the forest" या नावाने ओळखतो.तुलसी गौडा यांचा जन्म 1944 मध्ये भारताच्या कर्नाटक राज्यातील उत्तरा कन्नड जिल्ह्यात ग्रामीण आणि शहरी यांच्यात बदलणारी वस्ती असलेल्या होन्नल्ली गावात हक्काली आदिवासी कुटुंबात झाला. तुळशी गौडा दोन वर्षाच्या असताना त्यांच्या वडिलांचे निधन झाले.
मूळ कर्नाटकातील पर्यावरणवादी तुलसी गौडा यांना राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांनी वृक्षसंवर्धनासाठी दिलेल्या अतुलनीय योगदानाबद्दल पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित केले. तिने 30,000 हून अधिक रोपे लावली आहेत आणि गेल्या सहा दशकांपासून पर्यावरण संवर्धन कार्यात सहभागी आहेत.
तुळशी गौडा यांच्यासाठी वन रोपवाटिका ही तिच्या मुलांसारखीच आहे, जी ती रोपट्यांकडे ज्या पद्धतीने ठेवते त्यावरून स्पष्ट होते.
तुळशी गौडा यांचे जीवन
तुळशी गौडा यांस चा जन्म गरीब आदिवासी कुटुंबात झाल्याने व दोन वर्षाचे असतानाच वडिलांचे निधन झाल्यामुळे लहान वयातच आई बरोबर पाळणाघरात कामाला जावे लागले. शिक्षणासाठी मनाई असल्यामुळे त्यांना शिक्षण घेता आले नाही. त्यांची भाषा कन्नड, जी सामान्यतः कालारी म्हणून ओळखले जाते. अंदाजे दहा बारा वर्षाचे असताना त्यांचे लग्न गोविंद गौडा यांच्याशी झाले. कर्नाटक मधील करण विभागातील रोपवाटिकेत तुळशी गौडा अघासुर बीज कोशा चा भाग असलेल्या बी यांची काळजी घेत असत.
तुळशी गौडा यांनी 35 वर्ष पाळणाघरात काम केले जोपर्यंत त्यांना वनस्पतीशास्त्र विभागात त्यांच्या माहितीमुळे व केलेल्या कामामुळे पद येण्याची ऑफर भेटणे पर्यंत.
पद्मश्री तुळशी गौडा यांचे कार्य व पुरस्कार
पद्मश्री तुळशी गौडा यांना आपल्या जीवनात अनेक पुरस्कार मिळाले. पण....
अगदी अलीकडे 26 जानेवारी 2020 रोजी, भारत सरकारने तुलसी गौडा यांना प्रतिष्ठित पद्मश्री पुरस्काराने पुरस्कृत केले, जो भारतातील नागरिकांना दिला जाणारा चौथा सर्वोच्च पुरस्कार आहे. पद्मश्री, ज्याला सामान्यतः पद्मश्री असेही म्हणतात, हा भारत सरकारकडून दरवर्षी भारताच्या प्रजासत्ताक दिनी दिला जाणारा पुरस्कार आहे. पुरस्कार जिंकल्यानंतर, तुलसीने तिच्या कृतींमागील तिच्या उद्देशाला पुष्टी दिली की तिला पद्मश्री मिळाल्याचा आनंद वाटत असला तरी, ती “जंगल आणि झाडांना जास्त महत्त्व देते.
कर्नाटक राज्यातील दुसरा सर्वोच्च पुरस्कार, कर्नाटक राज्योत्सव पुरस्कार तुळशी गौडा यांना 1999 मध्ये मिळाला. हा पुरस्कार कर्नाटक राज्यातील साठ वर्षाच्या पुढील व्यक्तींना त्यांच्या संबंधित कार्यक्षेत्रात उल्लेखनीय कामगिरी केल्याबद्दल मिळत असतो. 1999 मध्ये हा पुरस्कार प्राप्त करणाऱ्या तुळशी गौडा ह्या 68 लोकांपैकी एक होत्या व पर्यावरण पुरस्कार त्यांमध्ये दोन व्यक्तींपैकी एक होत्या. पुरस्कारांमध्ये सुवर्णपदक व एक लाख मिळतात.
पर्यावरण आणि वन मंत्रालयाने 1986 वर्षी स्थापन केलेल्या IPVM ( इंदिरा प्रियदर्शनी वृक्ष मित्र पुरस्कार) यामध्ये सात वेगवेगळ्या श्रेणीतील लोकांचा पुरस्कृत केले जाते. तुळशी गौडा यांना वनस्पती बियाणे विकास व संवर्धन या कार्यासाठी हा पुरस्कार मिळालेला आहे.
तुळशी गौडा यांचे पर्यावरणासाठी , निसर्गासाठी महान कार्य.
गरीब आदिवासी कुटुंबात जन्मलेल्या तुळशी गौडा यांनी आपल्या आयुष्यात अंदाजे एक लाखाहून जास्त झाडे लावली. त्यांना जंगल आणि औषधी वनस्पतीचे मोठ्या प्रमाणावर ज्ञान होते व आहे.
त्यांनी तीनशेहून अधिक औषधी वनस्पतीची लागवड केली आहे . त्यांचा उपयोग त्याच्या गावात रोगांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो. पर्यावरणासाठी केलेले त्यांचे कार्य व योगदान महान आहे.
" जंगलाचा विश्वकोश" (इनसायकलोपिडीआ ऑफ द फॉरेस्ट) असे नाव तुळशी गौडा यांना देण्यात आले. जंगल आणि जंगलात उगवणारा वनस्पतीच्या अफाट ज्ञानामुळे त्यांना वृक्षदेवी " म्हणून ओळखले जाते. वनस्पतीच्या प्रत्येक जातीच्या मातृवृक्ष ओळखायला व बिया जपायला व शोधायला तुळशी गौडा प्रसिद्ध आहेत.
👉आमच्या अजून काही पोस्ट नक्की वाचा 👈
अशा महान वृक्ष देवी ची माहिती जास्तीत जास्त लोकांपर्यंत शेअर करा आणि पर्यावरणाविषयी जागृती निर्माण करा. त्यांच्याविषयी जाणून तुम्हाला काय वाटले हे कॉमेंट करा. आणि आजपासून निश्चय करा पर्यावरणाचे जोपासना करण्याची शपथ घ्या.
धन्यवाद..